مصائب یک مستندساز حیات وحش در ایران ، تحریم ها مانع شد - مجله سرگرمی

این سخنان بخشی از اظهارات مهدی نورمحمدی، عکاس و مستندساز حیات وحش است که با ساخت مستند در پناه بلوط طی دو، سه سال اخیر موفق به دریافت 19 جایزه بین المللی از جشنواره های مختلف جهانی شده است.

او که سال جاری با فیلم آواز جغد کوچک متقاضی حضور در دوازدهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت شده، در گفت وگویی با خبرنگاران ضمن اشاره به مسائل موجود برای ساخت مستند ژانر حیات وحش در ایران، از تصمیمش برای ورود به عرصه سینمای داستانی و ترک حوزه مستند می گوید.

در ادامه مشروح گفت وگو با این مستندساز را می خوانید:

آقای نورمحمدی موضوع جدیدترین اثر مستند شما آواز جغد کوچک چیست؟

- در حال حاضر پرندگان در ایران شرایط خوبی ندارند و ما در این مستند چالش های پرندگان را به تصویر کشیده ایم؛ به این شکل که از نگاه یک جغد تنازع بقا و تقابل انسان با سایر موجودات نمایش داده می گردد. به این دلیل داستان از نگاه یک جغد کوچک روایت می گردد که این پرنده در تمام زیستگاه های مختلفی که انسان آن ها را تخریب نموده حضور دارد و این موجود جذاب و باهوش به مخاطب یاری می نماید که قصه را دنبال کند. این پرنده برخلاف باقی جغدها در روز هم فعالیت دارد و چون داستان ما در روز روایت می گردد، این جغد گزینه مناسبی برای روایت داستان این جانداران بود.

گویا مدت زمان زیادی هم برای ساخت این مستند صرف نموده اید.

- بله، ساخت این مستند ازخرداد 92 تا خرداد 97 ادامه داشت. حدود دو سال پژوهش می کردیم که چطور و کجا کار را فیلمبرداری کنیم و همزمان با پژوهش برخی مقدمات کار انجام شد. سه سال هم درگیر فراوری فیلم بودیم و بیش از 500 روز فیلمبرداری این اثر زمان برد. این مستند به سفارش سیمای استان ها و در شبکه ایلام تهیه شده است، اما از آن جایی که قراردادهای تلویزیون از نظر مالی ضعیف هستند، من به ناچار چندین کار تبلیغاتی ساختم تا بتوانم بخشی از هزینه های فیلمم را تامین کنم. در واقع دو برابر بیشتر از هزینه ای که تلویزیون در اختیار من گذاشت صرف شد تا این فیلم ساخته گردد. حتی من ماشینم را فروختم تا بتوانم دوربینی بخرم که تصاویر آهسته فیلم را با آن تهیه کنم و فیلم کیفیتی جهانی داشته باشد. در ساختار و تدوین فیلم هم حساسیت های بسیاری نشان دادیم تا نتیجه فیلمی با کیفیت گردد.

تا به حال این اثر را در جشنواره یا سالنی نمایش داده اید؟

خیر، کوشش کردم سینماحقیقت اولین جشنواره ای باشد که فیلم در آن نمایش داده می گردد، چون این جشنواره شناخته شده ترین جشنواره حال حاضر ایران در دنیاست. در هر جایی که اسم سینماوریته مطرح می گردد، هنرمندان آن را می شناسند و به عنوان یک جشنواره معتبر از آن یاد می نمایند. اگر آواز جغد کوچک توسط هیات انتخاب پذیرفته گردد، رونمایی آن در سینماحقیقت خواهد بود.

به نظر می رسد یکی از دلایل مهجور ماندن مستندهای حوزه حیات وحش هزینه های بالای ساخت این گونه فیلم هاست.

- بله همین طور است. مستندسازی در حوزه حیات وحش نیازمند صرف زمانی طولانی است و معمولاً این موضوع برای تهیه نمایندگان قابل درک نیست. حال با افزایش چند برابری هزینه ها نگران هستم که امکان ساخت مستند حیات وحش برای مستندسازان این حوزه که از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر هستند، وجود نداشته باشد. من که حدود 24 سال است فیلمسازی می کنم و 18 سال از آن را برای تلویزیون کار کردم، حالا نزدیک به هشتاد میلیون بدهی دارم و خانه و ماشینم را هم در راه ساخت فیلم فروخته ام؛ سلامتی ام را روی پروژه آواز جغد کوچک گذاشتم و استرس های کاری من را به بیماری فشار خون بالا مبتلا کرد. مهره های گردنم به دلیل حجم نشستن مقابل مانیتور و دیدن راش ها دچار مشکل شد و این شرایط برایم انگیزه ای برای ادامه کار نگذاشته است. به دلیل همین شرایط به زودی شروع به ساخت فیلمی سینمایی خواهم کرد که داستان زندگی خودم به عنوان یک مستندساز حیات وحش است.

گویا فیلمبرداری از حیوانات در کشور ما سخت تر از کشورهای دیگر است!

- بله! گاهی برای دریافت یک نما سه ماه زمان می گذاریم و حتی برای دریافت برخی تصاویر سه سال صبر می کنیم. در واقع باید بسیاری از مسائل را طی کرد تا یک مستند در حوزه حیات وحش ساخته گردد. به عنوان مثال در جریان ساخت همین مستند تصویربردار ما تصادف کرد، البته خوشبختانه اتفاق بدی رخ نداد و پس از مدتی بستری شدن از بیمارستان مرخص شد. دو دوربین ما را دزدیدند و بارها با وجود داشتن مجوز، اجازه فیلمبرداری از منطقه را به ما ندادند. این ها نمونه ای از هزاران اتفاقی است که فیلمساز در مستند حیات وحش با آن روبه رو است. در این گونه فیلم ها فیلمساز براساس طرح کلی که نوشته جلو می رود و گاهی یک نما قصه را به جای دیگری می برد. مستندهای حیات وحش همواره روی میز تدوین شکل می گیرند.

چرا با وجود تمام این سختی ها و دریافت جوایز فراوان از جشنواره های معتبر توسط مستندسازان ایرانی، حوزه حیات وحش همچنان مهجور مانده است؟

تنها در حوزه حیات وحش این مهجوریت وجود ندارد، بلکه ما در تمامی موارد مرتبط با محیط زیست مشکل داریم. بحران های زیست محیطی بسیاری مانند آب و جنگل و... داریم که توجهی به آن ها نمی گردد. تنها شعار می دهیم در حالی که بودجه چندانی برای این کار اختصاص نمی یابد. تنها فضایی که می شد در آن کار کرد تلویزیون بود که آن هم با بودجه های اندک شدنی نیست.

دوستانی که در این زمینه حرفه ای هستند، امکان فعالیت با شبکه های بین المللی مثل نشنال جئوگرافیک را ندارند؟

من شخصاً پیشنهادهای بسیاری تا به حال داشته ام. از برد لایف پیشنهاد ساخت فیلم داشتم، حتی حاضر بودند تا صد هزار یورو برای ساخت یک مستند پرداخت نمایند، اما مشکل اصلی این جاست که ما حساب بین المللی و امکان بستن قرارداد نداریم. من شبکه های تلویزیونی بسیاری می شناسم که علاقمند به همکاری با مستندسازان حیات وحش ایران هستند اما چگونه باید با آن ها همکاری کرد؟ افعی دم عنکبوتی جای ساخت چندین مستند دارد و فتح الله امیری تا به حال دو مستند در این باره ساخته که باعث جذب ده ها گروه معتبر بین المللی شده است، اما به دلیل تحریم ها هیچ راهی برای بستن قرارداد وجود ندارد.

چرا در ایران جشنواره مهمی در حوزه محیط زیست و حیات وحش نداریم؟

اگر توجه به مقوله محیط زیست بیشتر گردد، مسلماً جشنواره ای هم برای آن در نظر گرفته می گردد، اما هنوز مسوولان این حوزه را جدی نمی گیرند و بودجه چندانی به آن اختصاص نمی دهند؛ در حالی که مستند می تواند در زمینه بهبود بحران های زیست محیطی بسیار یاری حال باشد.

مستند آواز جغد کوچک در صورت پذیرش هیات انتخاب، برای اولین بار در بخش مسابقه ملی مستندهای بلند جشنواره سینماحقیقت رونمایی می گردد.

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را زا ما بخواهید.